Đất Hà
Giang có một món cháo đặc biệt mà không nơi nào có là cháo Ấu Tẩu, người
dân trong vùng gọi đây là "cháo độc dược" hay "cháo chết người", nhưng
kỳ lạ thay, ăn vào không chết ai mà cháo còn khiến các đấng mày râu nâng
cao "bản lĩnh đàn ông".
Món cháo "chết mà không
chết" này chỉ bán vào ban đêm, chứ ban ngày thì tuyệt nhiên không có.
Tuy nổi tiếng là đặc sản ở Hà Giang nhưng cháo độc dược không có nhiều
nơi bán mà chỉ lác đác một vài chỗ.
|
Cháo Ấu Tẩu chỉ bán vào ban đêm ở Hà Giang
|
Dưới
không khí se lạnh của thời tiết vùng cao, tôi rảo bước đi tìm quán
"cháo chết người" để xem thực hư về món ăn kỳ quái này xem có đúng như
người ta đồn đại hay không. Đặt chân vào một quán cháo Ấu Tẩu, tôi bắt
gặp rất nhiều thực khách đang ngồi đợi bà chủ.
Khi
tôi hỏi vì sao người dân ở đây lại gọi món này là "cháo chết người" thì
bà chủ Vũ Thị Tâm cho biết, gọi như vậy vì cháo nấu chung với củ Ấu Tẩu,
có người nói củ này vốn từ bên kia biên giới, có người lại nói người
Mông đã trồng từ rất lâu trên các núi đá cao. Đây là một loại độc dược
cực mạnh thuộc bảng A còn có tên gọi là Ô Đầu. Nếu ăn củ Ấu Tẩu lúc còn
sống có thể khiến người dùng toàn thân co rúm lại và mất mạng. Tuy nhiên
khi củ Ấu Tẩu được nấu chín thì lại hoàn toàn vô hại, thậm chí lại có
thêm những công dụng cực kỳ hữu ích.
|
|
Củ độc dược Ấu Tẩu sau khi được chế biến và nấu thành cháo Ấu Tẩu có những công dụng tốt cho sức khỏe
|
Bà
Tâm cho biết chế biến củ Ấu Tẩu rất công phu. Đầu tiên phải ngâm trong
nước gạo đặc, sau đó ninh dừ 4 - 5 tiếng cho hết chất độc, củ tơi ra
thành bột đặc sền sệt. Thứ bột này đem đổ vào nồi cháo chân giò lợn, gạo
tẻ, có khi thêm tí nếp cho sánh thơm. Lửa liu riu trên bếp, nồi cháo
lúc nào cũng bốc hơi lục sục. Khi ăn người ta múc ra bát, cho thêm quả
trứng gà, thịt nạc băm, cùng gia vị: ớt, tiêu, hành và đặc biệt là lá
tía tô.
Trông bát cháo có màu nâu xám tựa như bát
cháo lòng dưới xuôi, song mùi vị thì khác hẳn. Ấy là mùi béo ngậy, thơm,
cay và đặc biệt là đắng, đặc trưng của củ Ấu Tẩu. Một vị đắng bùi, mới
ăn thì khó nuốt, nhưng chỉ vài ba thìa đã thấy ngọt miệng, ăn nhiều sinh
nghiện.
|
Người dân Hà Giang rất thích ăn cháo Ấu Tẩu
|
Củ
Ấu Tẩu sau khi được chế biến đúng cách và nấu thành cháo Ấu Tẩu thì từ
"độc dược" mà hóa ra "thần dược" giúp người ăn giãn gân cốt, giảm đau
nức các cơ, nhức xương, thậm chí là cả u nhọt. Khi ăn loại cháo này,
người đi xa về sẽ có một giấc ngủ say.
|
Nhiều người già chọn làm thức ăn đêm bồi bổ sức khỏe
|
"Đặc
biệt hơn cả, đối với người ăn cháo là đấng mày râu, cháo Ấu Tẩu còn có
tác dụng "cướp ải đoạt cờ" tức là phục hồi "bản lĩnh đàn ông" một cách
nhanh nhất, đem lại cho cánh nam nhi một sức khỏe bền bỉ khi "chinh
chiến"", bà chủ quán khẳng định với tôi.
Tuy nhiên,
bà chủ Vũ Thị Tâm cũng nhắc thêm, mặc dù đã chế biến nhưng mỗi bát cháo
chỉ cho một lượng vừa đủ củ Ấu Tẩu, nếu nhiều quá cũng dễ gây ngộ độc và
nếu lỡ bị chỉ có cách lấy cây chuối đánh vào người đó hoặc chạy thật
lực để cho vã mồ hôi ra. Chính chồng bà Tâm đã từng bị ngộ độc nhưng may
mắn thoát chết. Đối với trẻ em dưới 18 tuổi không nên ăn vì sẽ gây giòn
xương và mỗi người một tuần chỉ nên ăn từ 1 - 2 lần là tốt nhất.
Người
Hà Giang ai cũng thích ăn món "cháo độc được", coi đây là đặc sản của
quê hương mình. Đến Hà Giang ăn bát cháo Ấu Tẩu, ngắm núi non trùng
điệp, hùng vĩ ấy mới đích thực là kỳ thú. Ai chưa trải qua, coi như chưa
đến miền địa đầu sơn cước ấy.
Kinh Vân
Theo Bưu Điện Việt Nam